صنایع هوافضای ترکیه ؛ برنده اعتماد شرکت‌های بین‌المللی

شرکت صنایع هوافضای ترکیه (TAI) در سال 2005 و با ادغام دو شرکت صنایع هواپیمایی ترکیه (که در سال 1973 تحت نظارت وزارت صنایع و فناوری ترکیه به منظور کاهش وابستگی خارجی صنایع دفاعی تأسیس شد) و صنایع هوافضای TUSAS (که در سال 1984 و به دلیل نیازمندی نیروی هوایی ترکیه به جنگنده F-16 به مدت 25 سال و با هدف تولید، یکپارچه‌سازی سیستم‌ها و تست پرواز F-16 توسط شرکای ترکی و آمریکایی تأسیس شد) فعالیت خود را آغاز کرده است. در حال حاضر این شرکت به مرکز فناوری ترکیه در امر طراحی، توسعه، نوسازی، تولید، یکپارچه‌سازی و پشتیبانی دوره عمر سیستم‌های یکپارچه هوایی و فضایی، از پلتفورم هوایی بال ثابت و بال گرد تا پهپادها و ماهواره‌ها تبدیل شده است.

شرکت TAI تاکنون طی قرارداد‌هایی مطابق جدول زیر، طراحی و ساخت برخی از قطعات هواپیما و هلیکوپتر‌های ‌شرکت‌های بزرگ سازنده اروپایی و آمریکایی را برعهده داشته است. برای مثال این شرکت به عنوان یکی از شرکای شاخه نظامی ایرباس یعنی Airbus Military (حدود 6/5 درصد از سهام ایرباس میلیتری متعلق به شرکت هوافضای ترکیه است)، در فعالیت‌های طراحی، توسعه و ارائه سیستم‌‌های بدنه هواپیمای ترابری نظامی ایرباس A400M با ‌شرکت‌های هوافضای اروپایی پیشرو یعنی ایرباس (فرانسه، آلمان، اسپانیا و انگلستان)، EADS CASA (اسپانیا) و FLABEL (بلژیک) از آغاز پروژه مشارکت کرده است. سفارش 10 فروند هواپیمای A400M از سوی ترکیه موجب شده شرکت ایرباس میلیتری ترکیه (AMTR) بر اساس قوانین ترکیه برای ارائه خدمات پشتیبانی به مشتریان در ترکیه تأسیس شود. از این رو TAI با تحویل به‌موقع قطعات و ارائه کیفیت مناسب، توانسته است نظر سازندگان بین‌المللی هواپیما و هلیکوپتر را به خود جلب کند و به یک پیمانکار اصلی در بخش هوافضا و دفاعی تبدیل شود. بنابراین کشور ترکیه با استفاده از تجربه آغازین کسب شده نظامی در F-16اکنون توانسته با قطعه‌سازی نظامی و غیر نظامی علاوه بر ایجاد سابقه درخشان در جهان، درآمد قابل توجهی نیز بدست آورد. جالب است بدانیم حداقل دستمزد در ترکیه از سال 2004 به بعد 2 برابر حداقل دستمزد درایران بوده به طوری که در سال 2013 این مقدار 3 برابر شده (544 دلار آمریکا) در حالی که تورم ترکیه از سال 2004 به بعد یک رقمی شده و در سال 2013 این مقدار به 7,5 درصد رسیده است و طی این سال‌ها تورم ایران 2 یا 3 برابر تورم ترکیه بوده است. با توجه به این موارد باید پرسید ترکیه چگونه توانسته است اعتماد صنایع هوافضای بین‌المللی را به خود جلب کند؟ با توجه به عضویت مشترک ایران و ترکیه در سازمان‌‌های اکو و D8آیا می‌توان از تجارب ترکیه برای انجام یک کار مشترک موفق در حوزه حمل و نقل هوایی بهره گرفت؟ یا این که با توجه به شرایط منطقه و مواضع ترکیه، و از آنجایی که ایران در تلاش برای کسب مجدد اعتماد جهانی است، آیا می‌توان از این فرصت استفاده کرده و صنایع هوافضای کشور را برای همکاری‌‌های فنی بین‌المللی فعال ساخت؟!

سال عقد قرارداد	قطعه ساخته شده	مدل هواپیما/هلیکوپتر	شرکت سازنده
1998	بخش 18پانل بدنه 1	A319/A320/A321
2008	ایلرون 2	350 XWB
2011	بدنه مرکزی جلو 3، برخی از قطعات بدنه عقب 4، ایلرون، اسپویلر 5، سیستم روشنایی و آب و فاضلاب 6	A400M
2003	نوک بال‌ها 7 وپانل‌های عرشه پرواز 8	B737
	دماغه در‌های ارابه فرود 9	B747
	بالچه پشتی 10	B777
2002	برخی از قطعات مونتاژی مقدماتی 11	B777/767/737
	در‌های عقب 12 و پوشش موتور 13	EC135
2002	هفت قطعه از اجزای اصلی	AS 532
2011	پایدار‌کننده‌های افقی 14 ، دکل روتور دم 15 و پایه دم 16	S- 70A و MH- 60
	پایدارکننده‌های افقی	S- 76
	بدنه 17	MD 902
2011	بدنه	AW139