قسمت اول
مطابق قانون برنامه پنجم توسعه، در سال 1392 بایستی قیمت‌‌گذاری بلیت مسافرت‌های هوایی آزاد شود و خطوط هوایی در فضایی رقابتی اقدام به ارائه برنامه زمان‌بندی پروازی با قیمت بلیت شناور نمایند. اجرای چنین تصمیماتی یقیناً دارای ابعاد مختلفی است که در نظرنگرفتن آن‌ها می‌تواند نتایج زیان‌بار و غیرقابل برگشتی را هم بر بازار حمل و نقل هوایی داخلی و هم بر خطوط هوایی و در ابعاد بزرگ‌تر، اقتصاد کشور داشته باشد. در این سلسله مقالات، در نظر داریم به بررسی بحث آزادسازی قیمت‌ها به خصوص آزادسازی قیمت بلیت بازار سفرهای هوایی و تأثیر آن‌ها روی این بازار بپردازیم. عناوین این سلسله مقالات در ادامه خواهد آمد:
بازارها
واژه‌ی بازار در لغت به معنای یک گردهمایی منظم از انسان‌ها است که به دنبال خرید و فروش کالا هستند. در علم اقتصاد، بازار به محیطی گفته می‌شود که به فروشندگان و خریداران یک کالای خاص اجازه می‌دهد تا به منظور تسهیل تبادل، با هم تعامل کنند. قیمت‌ها در بازار اغلب توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند.
الزامی نیست که بازارها، حتماً یک محیط فیزیکی باشند. فروشگاه‌های اینترنتی و سایت‌های حراجی همگی بازارهایی هستند که تمامی فعل و انفعالات می‌تواند در آن‌ها به صورت آنلاین انجام شود، درحالی که خریدار و فروشنده هرگز با هم ملاقات نمی‌کنند.
شرایط محیطی بازار عمدتاً تحت تأثیر سه نیروی اصلی عرضه، تقاضا و قیمت است. در اقتصاد برای پاسخ گویی به سه سؤال: چه چیزی تولید می‌شود؟ چگونه تولید می‌شود؟ و برای چه کسی تولید می‌شود؟، نیاز به تحلیل مکانیزم بازار است.
در تحلیل بازار باید به این نکته دقت کرد که بدون دخالت عوامل خارجی، شرایط بازار در جهتی حرکت می‌کند که بتواند حداکثر مطلوبیت را برای فروشنده و خریدار ایجاد نماید. در این وضعیت عرضه و تقاضا با کمک عامل قیمت، بهینه پارتو را حاکم می‌کند.
انواع بازار
در حالت کلی بازارها به چهار دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:
(الف) رقابت کامل (ب) رقابت انحصاری (ج) انحصار چندجانبه (د) انحصار کامل
رفاه مصرف‌کننده در رقابت کامل در حداکثر خود قرار دارد و در انحصار کامل (اغلب) پایین‌ترین میزان خود را داراست. در بخش «بازارها» به بررسی انواع بازارها خواهیم پرداخت.
شاخص قیمت‌ها ( آزادسازی و تثبیت قیمت‌ها)
در این قسمت تأثیر عوامل بیرونی بر بازار بررسی می‌شود.
معرفی و بررسی بازار حمل و نقل هوایی در ایران
در این قسمت بازار فعلی حمل و نقل هوایی و وضعیت ایرلاین‌ها در آن را بررسی می‌کنیم.
نتایج آزادسازی قیمت‌ها در شرایط فعلی
در این قسمت امکان آزادسازی قیمت‌ها و نتایج و تأثیرات آن را بر بازار ایران و همچنین راهکار ایرلاین‌ها برای مقابله با آن را نیز بررسی می‌کنیم.
بررسی آزادسازی در بازارهایی به غیر از حملونقل هوایی در ایران
بحث آزادسازی بازار حمل و نقل هوایی در کشورهای دیگری نیز اجرا شده است. بررسی تجارب آن‌ها می‌تواند به ما در شناخت ابعاد مسئله و حوزه تأثیرگذاری آن کمک فراوانی کند.
در قسمتهای آتی، به تفصیل درباره موارد فوق بحث خواهیم کرد.