مسئول بررسی سانحه آنتونوف ۱۴۰ گفت: تیم بررسی سانحه سازمان هواپیمایی كشوری جمهوری اسلامی ایران به زودی برای جمع بندی نهایی به كشور اوكراین اعزام می شود.
محمد شهبازی به تشریح آخرین نتایج بررسی سانحه ایران ۱۴۰ پرداخت و گفت: طبق ماده ۳۱ آئین نامه بررسی سوانح و حوادث هوایی (غیرنظامی) مصوب سال ۱۳۹۰ هیات وزیران، سازمان هواپیمایی كشوری باید در سالگرد سانحه نسبت به تهیه گزارش نهایی یا گزارش موقت اقدام كند.
وی، افزود: به دنبال وقوع سانحه آنتونوف ۱۴۰ در مردادماه سال گذشته، سازمان هواپیمایی كشوری با تشكیل تیم بررسی سانحه، متشكل از ۱۱ كارگروه از متخصصین مجرب اقدام به بررسی این سانحه كرد.
شهبازی گفت: به موازات بررسی این سانحه توسط تیم مذكور برابر الزامات بین المللی مندرج در ضمیمه شماره ۱۳ پیمان شیكاگو، سازمان هواپیمایی كشوری ضمن اطلاع رسانی به سازمان بین المللی هواپیمایی كشوری(ایكائو) و كشورهای ذیربط تمهیدات لازم را جهت حضور نمایندگان كمیسیون بررسی سانحه كشورهای مشترك المنافع، شركت آنتونوف (طراح هواپیما)، شركت موتورسیچ و پروگرس (طراح و سازنده موتور هواپیما)، شركت طراح سیستم كنترل موتور و شركت طراح ملخ هواپیما فراهم كرد.
وی خاطرنشان كرد: بنابراین آنها نیز در بررسی سانحه مذكور مشاركت كردند و در بررسی این سانحه همچنین از توان و امكانات تعدادی از شركت های داخلی و متخصصین صنعت هوایی كشور از جمله متخصصین شركت هسا، شركت طراحی و ساخت موتورهای توربینی، شركت پارس و … بهره گرفته شد.
مسئول بررسی سانحه آنتونوف ۱۴۰ تصریح كرد: پس از بررسی های اولیه؛ گزارش مقدماتی بررسی سانحه در ۳۷ صفحه در تاریخ ۹۳/۰۸/۱ تهیه و به مبادی مربوطه ارسال شد و پس از آن تیم بررسی سانحه نسبت به تكمیل بررسی ها به منظور مشخص كردن زوایای مختلف این سانحه اقدام كرد.
شهبازی افزود: در این فرایند بقایای لاشه هواپیما مورد بررسیهای دقیق كارشناسی قرار گرفت و برخی از قطعات به كارگاه ها و آزمایشگاه های داخلی جهت انجام آزمایشات مختلف ارسال شد. موتور سمت راست، واحد كنترل سوخت( FCU)، توزیع كننده سوخت و قطعات دیگر بطور كامل باز شده و مورد بررسی های فنی و تحلیل قرار گرفت.
وی ادامه داد: بررسی سایر مستندات و مدارك هواپیما و شواهد عینی و همچنین اطلاعات جعبه های سیاه هواپیما و مكالمات مراقبت پرواز بصورت موشكافانه توسط متخصصین داخلی بررسی شد و همچنین فرآیند و نحوه عملیات نجات، اطلاعات هواشناسی و غیره مورد بررسی و ارزیابی كارشناسی قرار گرفت.
مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ یادآورشد: در مراحل مختلف كارشناسان خارجی با سفر به ایران ضمن بازدید از لاشه هواپیما و بررسی اطلاعات FDR و CVR (جعبه های سیاه) هواپیما در امر بررسی این سانحه مشاركت كردند.
شهبازی ابرازداشت: در مرحله اخیر كه نمایندگان كمیسیون بررسی سانحه كشورهای مشترك المنافع، شركت طراح سیستم كنترل موتور و شركت طراح و سازنده ملخ هواپیما حضور داشتند، تیم بررسی سانحه یافته های خود در ارتباط با بررسی این سانحه، خصوصا گراف های تهیه شده از جعبه سیاه هواپیما را به تیم خارجی ارائه و اقدام به تبادل نظر با طرف های مذكور كرد.
وی اظهارداشت: تیم بررسی سانحه مشكلات مربوط به عملكرد هواپیما، موتور و سیستم های مختلف آنرا در این سانحه مطرح و نظر تیم خارجی را جویا شد كه در این ارتباط تیم خارجی اظهارنظر در مورد برخی یافته های تیم بررسی سانحه را موكول به بررسی های تكمیلی كرد.
مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ افزود: تیمی متشكل از كارشناسان بررسی سانحه با سفر به كشور اوكراین و حضور در شركت طراح هواپیما ضمن تبادل نظر با شركت سازنده پیگیر دلایل برخی از اشكالات و عملكرد نامناسب هواپیما و سیستم كنترل موتور آن شد و همچنین به منظور انجام آزمایشات تكمیلی بر روی محفظه احتراق موتور هواپیما قطعه مذكور به آزمایشگاه پیشرفته كشور روسیه ارسال شد كه در حال حاضر برخی از آزمایشات تحت نظارت كارشناسان تیم بررسی سانحه انجام و مقرر است پس از تكمیل آزمایشات گزارش تحلیلی آن تحویل تیم بررسی سانحه شود.
شهبازی گفت: تاكنون در مجموع بیش از ۳۰ هزار نفر ساعت كاركارشناسی در ارتباط با این سانحه انجام شده كه خلاصه نتایج این بررسی ها در تاریخ 1394/03/23 در قالب یك گزارشی تكمیلی در ۷۲ صفحه تهیه و به مراجع ذی صلاح و مربوطه ارسال شده است.
وی، خاطرنشان كرد: در طول این مدت از نقطه نظرات متخصصان صنعت هوانوردی و شركت های مختلف نیز در بررسی سانحه استفاده شد و حتی سناریوهای ارائه شده توسط آنها خصوصا شركت سازنده هواپیما (هسا) به دقت مورد بررسی های كارشناسی قرار گرفته است.
مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ به تشریح سناریوهای مطرح شده پیرامون دلایل از دست رفتن موتور هواپیما پرداخت و گفت: طبق بررسی های انجام شده سناریوی ارائه شده مبنی بر اینكه جریان مغشوش ناشی از هواپیمای جلویی (wake turbulence) باعث از دست رفتن موتور این هواپیما شده است، در بررسی های دقیق كارشناسی تیم بررسی سازمان هواپیمایی كشوری، رد شد و نظریه تیم بررسی سانحه سازمان نیز پس از ارائه به طرف های خارجی مورد تایید تیم كمیسیون بررسی سوانح كشورهای مشترك المنافع و شركت آنتونوف نیز قرار گرفت.
شهبازی گفت: عملكرد سیستم كنترل الكترونیكی موتور هنگام از دست رفتن موتور نامناسب بوده و این موضوع تاثیر زیادی در وقوع این سانحه داشته است. عملكرد نا صحیح این سیستم باعث شده است، هشدار از دست رفتن موتور به شكل صحیح و به موقع به خلبانان پرواز داده نشود و از طرف دیگر ملخ این موتور نیز با تاخیر فدر(feather) شده است.
وی با بیان اینكه بررسی های پارامترهای جعبه سیاه (FDR) توسط تیم بررسی سانحه از عملكرد غیر متعارف این سیستم در حین از دست رفتن موتور حكایت دارد افزود: بررسی های تكمیلی در این خصوص نشان داد كه عملكرد نامناسب این سیستم می تواند دلیل از دست رفتن موتور باشد لذا پس از تكمیل بررسی ها، یافته های تیم بررسی سانحه در این خصوص به طرف های خارجی نیز منتقل شد.
مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ گفت: براساس آزمایش های انجام شده بر روی محفظه احتراق موتور در داخل كشور وجود شكستگی در پوسته محفظه احتراق در اثر ضربه ناشی از سانحه ایجاد شده و وجود ترك در آن قبل از وقوع سانحه تایید نشد با این وجود به پیشنهاد طرف خارجی و به منظور انجام آزمایش های تكمیلی، این قطعه به آزمایشگاههای مجهز كشور روسیه ارسال و مقرر شده است نتایج آن به زودی در اختیار تیم بررسی سانحه قرار گیرد.
شهبازی تصریح كرد: سایر مسائل مربوط به این سانحه از زمان بارگیری تا زمان سقوط و حتی سوابق و مستندات هواپیما، مربوط به قبل از بروز این سانحه به دقت توسط تیم بررسی سانحه تجزیه و تحلیل شده است كه در گزارش نهایی ارائه خواهد شد.
وی گفت: عملكرد نامناسب سیستم كنترل موتور (SAO ۲۰۰۰) همزمان با از كار افتادن موتور سمت راست، حدود ۲ ثانیه قبل از جدا شدن هواپیما از سطح باند دلیل بروز این سانحه بوده است. البته عوامل دیگری از جمله عدم رعایت دستورالعمل های مربوط به محاسبه وزن بار و مسافر(وزن برخاست بیش از حد مجاز هواپیما) وجود بادجانبی با مولفه باد پشت بالا ، دمای بالای هوا و سرعت تصمیم به برخاست( VR) كمتر از مقدار تعیین شده در كتاب هواپیما، عملكرد خلبانان و همچنین وزن خالی بالای این هواپیما در بروز این سانحه موثر بوده اند.
وی با اشاره به تاثیرگذار بودن سوخت گیری بیش از مقدار مورد نیاز برای این پرواز در افزایش آتش سوزی بعد از برخورد هواپیما به زمین افزود: قرار بود شركت آنتونوف ظرف ده روز پس از برگزاری جلسات كارشناسی اخیر گزارش خود را ارائه داده و به سوالات تیم بررسی سانحه پاسخ دهد و همچنین گروه دوم از كارشناسان تیم بررسی به كشور اوكراین اعزام شوند كه تاكنون به دلیل عدم اعلام آمادگی شركت آنتونوف این گروه اعزام نشده اند ولی برابر پیگیریهای انجام شده مقرر است تیم مذكور به زودی به كشور اوكراین اعزام شوند.
شهبازی، ابراز داشت: پیش نویس گزارش نهایی با توجه به مقررات و الزامات بین المللی تهیه شده كه پس از دریافت نتایج آزمایش های تكمیلی محفظه احتراق از روسیه، پاسخ سوالات تیم بررسی از طراح در خصوص عملكرد نامناسب موتور و سیستم های كنترل آن و نقطه نظرات شركت آنتونوف، این گزارش تكمیل و به كشورهای مربوطه ارسال می شود.
وی تاكید كرد: كشور های مذكور حداكثر ظرف مدت ۶۰ روز فرصت دارند كه نظرات خود را بصورت مكتوب به تیم بررسی سانحه ارائه كنند و گزارش نهایی پس از دریافت این نقطه نظرات احتمالی تكمیل و برای ایكائو و سایر مبادی مربوطه ارسال می شود.
مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ پیش بینی كرد كه پیش نویس گزارش نهایی ظرف یك ماه و نیم آینده تهیه و برای كشورهای روسیه و اوكراین ارسال شود.
“و همچنین وزن خالی بالای این هواپیما در بروز این سانحه موثر بوده اند”
این یعنی چی!؟
یعنی این که ما نمیدونیم کی به این هواپیما مجوز داده، ما که ندادیم. به بیان دیگر: کی بود کی بود من نبودم!